مطالعه اتنوبوتانیکی گیاهان دارویی دهستان زارم رود نکا (استان مازندران)

مقدمه: استفاده از گیاهان به عنوان دارو، بخشی از فرهنگ مردمان بومی است که طی قرن های متمادی در مناطق روستایی شکل گرفته است. این دانش راهنمای مناسبی در کشف داروهای جدید در طب مدرن محسوب می شود. هدف: این پژوهش به منظور شناسایی و توصیف گیاهان دارویی، اندام مورد استفاده، نحوه و زمینه استفاده مردمان بومی دهستان زارم رود در استان مازندران انجام شده است. روش بررسی: پس از آشنایی مقدماتی با منطقه و شناسایی افراد سالخورده و مطلع بومی در رابطه با استفاده از گیاهان دارویی، طی سال های 1392 - 1391 اطلاعات موردنیاز از طریق مصاحبه رو در رو گردآوری شده و نمونه های گیاهی از رویشگاه های طبیعی جمع آوری شد. نمونه های هرباریومی با استفاده از منابع معتبر فلوریستیکی به دقت نام گذاری شده و در هرباریوم دانشگاه پیام نور ساری نگهداری می شوند. نتایج: گیاهان دارویی منطقه مشتمل بر 64 گونه گیاهی می باشد. این گونه ها به 51 جنس و 34 تیره تعلق داشته و برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. تیره های rosaceae و lamiaceae به ترتیب با 9 و 7 گونه به ترتیب با اهمیت ترین تیره های کاربردی منطقه محسوب می شوند. بیشترین موارد مصرف گیاهان دارویی منطقه به ترتیب در درمان ناراحتی های دستگاه گوارش، گردش خون و دفع ادرار مشاهده شده است. بر اساس منابع علمی موجود، 16 گونه گیاه دارویی با کاربرد جدید در این منطقه شناسایی شدند. نتیجه گیری: اطلاعات کاربردی گیاهان دارویی هر منطقه در حافظه افراد مسن آن مناطق نهفته است و در آینده نزدیک احتمالاً از بین خواهد رفت. لذا مستند کردن این دانش کاملاً ضروری به نظر می رسد. علاوه بر این، امکان شناسایی گیاهانی با ویژگی های فارماکولوژیک جدید نیز در خلال این نوع مطالعات کاملاً محتمل است.